Ο υπεύθυνος Ανάπτυξης, Τουρισμού και Εμπορικής Ναυτιλίας του Κοινοβουλευτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, Χρήστος Παπουτσής, ο Γραμματέας του Τομέα Ανάπτυξης του Κινήματος, Γιάννης Μανιάτης, ο εισηγητής του ΚΤΕ Ανάπτυξης, Δημήτρης Πιπεργιάς και η επικεφαλής της Επιτροπής Ενέργειας, Μάρθα Σημαντώνη έδωσαν συνέντευξη Τύπου για την κατάσταση στο χώρο της Ενέργειας.


Π. ΕΥΘΥΜΙΟΥ: Αγαπητοί φίλοι όπως πριν λίγο ο κ. Λοβέρδος περιέγραψε το μηδενικό έργο της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας αυτά τα τρία χρόνια έτσι και στην ενέργεια η Κυβέρνηση έχει αποτύχει σε αυτό το στρατηγικό σημείο για την ανάπτυξη της χώρας.

Σήμερα είναι μπροστά σας ο Χρήστος Παπουτσής υπεύθυνος στο Κοινοβουλευτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ για θέματα ενέργειας. Ο Δημήτρης Πιπεριάς ο Γιάννης Μανιάτης και η Μάρθα Σημαντώνη για να παρουσιάσουν τεκμηριωμένα την κατάσταση στον τομέα της ενέργειας και να απαντήσουν στις ερωτήσεις σας. Παρακαλώ το Χρήστο Παπουτσή να λάβει το λόγο.

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Ευχαριστώ πολύ Πέτρο. Πρώτα απ' όλα θέλω να σας ευχαριστήσω όλους για τη συμμετοχή σας στη σημερινή συνέντευξη. Η συνέντευξή μας έχει σαν στόχο να παρουσιάσουμε την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της ενέργειας σε όλους τους τομείς σε όλους τους επιμέρους τομείς και κυρίως να αναδείξουμε ότι η Νέα Δημοκρατία ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας περιορίζεται σε επικοινωνιακού χαρακτήρα εξαγγελίες και δημόσιες διαβουλεύσεις με τις οποίες επιχειρούν να καλλιεργήσουν την εντύπωση ότι έχουν δρομολογηθεί πρωτοβουλίες που φέρνουν μια νέα κοσμογονία στη χώρα.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια επικοινωνιακή εκμετάλλευση όλων όσων είχε δρομολογήσει η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και δυστυχώς η Νέα Δημοκρατία ακόμα και σε αυτές τις δρομολογημένες πολιτικές επιτυγχάνει τη χειρότερη δυνατή επίδοση.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της νεοδημοκρατικής διακυβέρνησης στο χώρο της ενέργειας; Πρώτα απ' όλα ανυπαρξία ενεργειακού στρατηγικού σχεδιασμού. Ευρωπαϊκός επαρχιωτισμός, άγνοια μειωμένη ικανότητα στη διοίκηση και έλλειψη ισχυρής πολιτικής βούλησης για χρηστή διοίκηση.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Μεγάλες καθυστερήσεις στα επενδυτικά προγράμματα των δημοσίων επιχειρήσεων του τομέα. Σοβαρός κίνδυνος για διακοπή στην παροχή του ρεύματος αύξηση της τιμής του ρεύματος με ό,τι αυτό σημαίνει για το κόστος παραγωγής και την επιβάρυνση που θα πληρώσουν οι καταναλωτές στα προϊόντα. Γιατί αυτό σημαίνει η πολιτική της Νέας Δημοκρατίας. Δημιουργούν ένα νέο λογαριασμό, αυξημένο λογαριασμό για τη ΔΕΗ τον οποίο θα πληρώσουν οι καταναλωτές, οι πολίτες σε όλη τη χώρα.

Και πέραν αυτών τι έχουμε; Έχουμε απαξίωση των επιχειρήσεων κατασυκοφάντηση των εργαζομένων με απώτερο στόχο την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και το ξεπούλημα.

Η ανυπαρξία όμως στρατηγικής σε έναν κατ' εξοχή στρατηγικό τομέα της ανάπτυξης δε συγχωρείται. Όπως δε συγχωρείται η εμμονή στις ιδιωτικοποιήσεις όλων των δημοσίων οργανισμών, όλων των οργανισμών κοινής ωφέλειας.

Και αν αυτό σήμερα κρατείται χαμηλά στο δημόσιο διάλογο επειδή έχουμε εισέλθει σε προεκλογική περίοδο η αλήθεια είναι ότι παραμένει πάντα στόχος της Νέας Δημοκρατίας. Παραμένει πάντα αντικείμενο παρασκηνιακών συζητήσεων, παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων με ημέτερους φίλους κουμπάρους και λοιπούς συγγενείς, εκπροσώπους ντόπιων και ξένων επιχειρηματικών συμφερόντων. Αυτή είναι η αλήθεια.
Η αλήθεια είναι ότι παντού και σε κάθε οργανισμό έχουν αναρτήσει ένα τεράστιο πωλείται. Και αυτό μάλιστα το ονομάζουν μεταρρύθμιση.

Θέλω όμως να τονίσω έναν κίνδυνο ιδιαίτερα σημαντικό. Αν τελικά περιοριστεί ή χαθεί οριστικά ο στρατηγικός ρόλος του δημοσίου στις επιχειρήσεις του ενεργειακού χώρου στη ΔΕΗ, τη ΔΕΠΑ και τα Ελληνικά Πετρέλαια είτε από ανικανότητα είτε από αδράνεια της Νέας Δημοκρατίας είτε με πολιτική απόφαση του κ. Καραμανλή και της Κυβέρνησής του, τότε θα είναι πολύ πιθανή έως βεβαία η δημιουργία ενός ενεργειακού καρτέλ στη χώρα μας, ενός καρτέλ με εξουσία και ισχύ μεγαλύτερη από το κράτος.

Αυτή τη διάσταση θα πρέπει να την έχουν υπόψη τους όλοι οι Έλληνες όταν θα ψηφίζουν στις εκλογές που έρχονται. Όταν θα κάνουν την επιλογή τους για την κυβέρνηση που θα αναλάβει τις τύχες της χώρας.

Στην Ελλάδα η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εμφανίζεται ως να είναι χαμένη στο διάστημα επικεντρώνοντας τη δράση της σε διευθετήσεις υπέρ ημετέρων και φίλιων συμφερόντων.

Παρακολουθείστε όλες τις εξελίξεις που ανακοινώνονται στον ενεργειακό τομέα. Παντού και πάντα υπάρχει πίσω από τις εξελίξεις αυτές κάποιο φίλιο συμφέρον. Κάποιοι ημέτεροι οι οποίοι έχουν προχωρήσει σε συζητήσεις ή σε ορισμένες περιπτώσεις αποδεικνύεται τώρα ότι είχαν προχωρήσει σε συζητήσεις ήδη από την προεκλογική περίοδο με τη Νέα Δημοκρατία.

Τι γίνεται στην αγορά των καυσίμων; Εκεί έχουμε ασυδοσία λαθρεμπόριο ακρίβεια. Παρακολουθήσαμε μάλιστα τη νέα μεθόδευση μέσω της περίφημης διαβούλευσης κατ' εφαρμογή του νέου νόμου από την Επιτροπή Ανταγωνισμού όπου είδαμε εκεί να εμφανίζεται ως βασική ιδέα για την παρέμβαση στην αγορά των καυσίμων να προωθείται η απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των 8.000 πρατηρίων καυσίμων της χώρας.


Εδώ υπάρχει ένα μεγάλο θέμα. Γιατί δεν υπάρχουν οι εγγυήσεις για τη δημόσια ασφάλεια και επιπλέον εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων του κλάδου για την κάλυψη των αναγκών των καταναλωτών στις νυχτερινές ώρες.

Επίσης ετοιμάζονται να καταργήσουν τη δυνατότητα για την επιβολή ανώτατης τιμής καταναλωτή. Αυτό όμως είναι μια επιλογή η οποία στρέφεται ενάντια στα συμφέροντα των πολιτών ιδιαίτερα για τις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.

Είναι πάντα ένα εργαλείο στα χέρια των κυβερνήσεων της πολιτικής εξουσίας για να μπορούν να παρεμβαίνουν υπέρ των απομακρυσμένων περιοχών της χώρας υπέρ των πολιτών υπέρ των φτωχότερων εισοδηματικών τάξεων.

Το ΠΑΣΟΚ εδώ και τρία χρόνια με εμπεριστατωμένες προτάσεις που έχει καταθέσει στη Βουλή ο κ. Πιπεργιάς αρμόδιος και υπεύθυνος του Κοινοβουλευτικού Τομέα Εργασίας μας στον Τομέα της Ανάπτυξης και οι συνάδελφοι στη Βουλή έχουν επανειλημμένα καταθέσει ερωτήσεις και επερωτήσεις στη διαδικασία του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Όπως επίσης και από εδώ από αυτό το βήμα έχουμε καταθέσει προτάσεις συγκεκριμένες για την αντιμετώπιση του θέματος του λαθρεμπορίου και κυρίως για την ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού της διαφάνειας και της προστασίας των καταναλωτών.

Μεταξύ αυτών των προτάσεων είχαμε προτείνει την εξομοίωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου για τη βιομηχανία και τη βιοτεχνία με τον ειδικό φόρο πετρελαίου θέρμανσης. Αυτό είναι ένα μέτρο που οδηγεί με αποφασιστικά βήματα στην πάταξη της λαθρεμπορίας και ταυτόχρονα δίνει μια μεγάλη ανάσα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίοι θα έχουν να επωφεληθούν από αυτή τη ρύθμιση.



Ταυτόχρονα το κράτος κερδίζει γιατί υπάρχει αυτόματη διεύρυνση της φορολογητέας βάσης και είναι προφανές ότι θα υπάρχει μεγάλο έσοδο για το κράτος ενώ την ίδια στιγμή δε θα υπάρχει κανένα περιθώριο για τη λαθρεμπορία.

Η Κυβέρνηση αγνόησε αυτές τις προτάσεις. Αδιαφόρησε για τις ευεργετικές επιδράσεις που θα είχε η εφαρμογή τους στην οικονομία επιλέγοντας να ευνοεί επί τρία χρόνια την κερδοσκοπία εις βάρος των συμφερόντων της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών και των επιχειρήσεων.

Και έρχομαι στις τιμές των καυσίμων. Είναι τυχαίο άραγε ότι τις τελευταίες ημέρες έχουμε αύξηση της τιμής της απλής βενζίνης και του πετρελαίου;

Είναι τυχαίο ότι οι αυξήσεις γίνονται με επιλογή βεβαίως των εταιρειών με την πλήρη ανοχή της Κυβέρνησης και με μεγάλες διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα πρατήρια που είναι στο κέντρο και αυτά που βρίσκονται στους εθνικούς δρόμους;

Εδώ θέλω να υπενθυμίσω κάτι. Θέλω να υπενθυμίσω ότι το κόστος του πετρελαίου ανά βαρέλι συμμετέχει μόνο κατά 25% στη διαμόρφωση της τελικής τιμής του καταναλωτή.

Το υπόλοιπο 75% είναι φόροι είναι ειδικοί φόροι τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις υπέρ του δημοσίου. Επιβαρύνσεις οι οποίες είναι σταθερές με την εξαίρεση του ΦΠΑ που είναι ποσοστιαίος στο 19%.

Όταν αυξάνεται κατά 75% το κόστος του βαρελιού μόνο το ? της αύξησης του 75% πρέπει να επιβαρύνει τον καταναλωτή. Όλες οι επιπλέον αυξήσεις είναι κερδοσκοπία, καθαρή κερδοσκοπία.

Κερδοσκοπία είτε του εμπορίου είτε κερδοσκοπία του κράτους εις βάρος των πολιτών. Αυτή η πραγματικότητα είναι η πραγματικότητα της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας τα τελευταία τρία χρόνια.

Στον Τομέα του Φυσικού Αερίου. Εδώ έχουμε απελπιστικά αργή διείσδυση στις αστικές χρήσεις. Έχουμε προβληματικό τρόπο διοίκησης. Έχουμε λανθασμένες επιλογές για την εμπορική λογική και τον τρόπο ανάπτυξης των δικτύων. Μεγάλος ο χρόνος αναμονής για την εξυπηρέτηση των συνδέσεων και πολύ υψηλό το αντίστοιχο κόστος για τους καταναλωτές.

Έχουμε σημαντικές καθυστερήσεις στις επεκτάσεις των δικτύων σε νέες περιοχές. Εχουμε , όπως γνωρίζετε πολύ καλά, μεγάλη καθυστέρηση στη δημιουργία των τριών νέων επιχειρήσεων παροχής αερίου. Είναι εκείνες οι εταιρείες παροχής αερίου οι οποίες θα λειτουργήσουν με 51% συμμετοχή της ΔΕΠΑ και 49% των ιδιωτών με το management τον ιδιώτη.

Μεγάλη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου για τη λειτουργία της εγχώριας αγοράς του φυσικού αερίου, όπως έχουμε επίσης και τη μεγάλη καθυστέρηση στο νομικό διαχωρισμό της ΔΕΠΑ και την ίδρυση του ΔΕΣΦΑ, του διαχειριστή δηλαδή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου.

Σύμφωνα με το νόμο για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας είχε προβλεφθεί η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ένας θεσμός πρωτοποριακός, όπως ισχύει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και που προβλέπεται από την Κοινοτική Νομοθεσία.

Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας είχε προβλεφθεί για να επιβλέπει την εφαρμογή των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού και επιπλέον να εποπτεύει την ομαλή λειτουργία της αγοράς. Εδώ θέλουμε να σημειώσουμε, ότι η νέα ηγεσία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας έχει -στην πραγματικότητα με δική της απόφαση και προφανώς με την ανοχή της Κυβέρνησης- μετατρέψει την Ρυθμιστική Αρχή σε φορέα προκήρυξης πανάκριβων μελετών, ακόμη και για θέματα που δεν εμπίπτουν καν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων τους. Ξεφεύγουν πλέον από τον ρόλο της Ρυθμιστικής Αρχής, δημιουργούν δηλαδή -και αυτό προφανώς πρόκειται για κυβερνητική επιλογή- έναν βραχίονα για την υποστήριξη της κυβερνητικής πολιτικής.

Και έρχομαι στη ΔΕΗ, στην Ηλεκτρική Ενέργεια. Αυτά τα τρία χρόνια της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας ζήσαμε όλοι τα οικονομικά αποτελέσματα της πολυδιαφημιζόμενης αναδιοργάνωσης της ΔΕΗ. Ακούσαμε, άλλο αν μαζεύτηκε στη συνέχεια, αλλά ακούσαμε την αμφισβήτηση του 51% του δημοσίου. Ακούσαμε επίσης, κι αυτό μαζεύτηκε στη συνέχεια, την αμφισβήτηση των εργασιακών σχέσεων πάνω στις οποίες στηρίχθηκε ολόκληρη η αναπτυξιακή υπερπροσπάθεια της επιχείρησης τα τελευταία χρόνια.

Σήμερα όλοι διαπιστώνουν, χωρίς καμία απολύτως εξαίρεση, συνδικάτα, φορείς, η αγορά, την πλήρη απραξία στην κατάρτιση και την κατάθεση του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού. Την επικίνδυνη καθυστέρηση στην αντικατάσταση των παλαιών μονάδων της ΔΕΗ, των 1.600 MW με νέες σύγχρονης τεχνολογίας ανταγωνιστικές μονάδες.

Την επικίνδυνη παράταση της διάταξης του Ν. 3175/2003 για την κάλυψη των αναγκών του συστήματος με διαγωνισμούς ισχύος 900 MW μέχρι το 2010. Τη δημιουργία σύγχυσης με την ψήφιση του Ν. 3426 που δημιουργεί μέχρι και τρεις ρυθμιστές του συστήματος.

Και τέλος το χειρότερο όλων την καταβαράθρωση του δείκτη κερδοφορίας της επιχείρησης. Και εδώ δεν είναι ότι θα έχουμε μπλακάουτ το καλοκαίρι ή τον επόμενο χρόνο. Εχουμε, ήδη, μπλακάουτ στην κερδοφορία της ΔΕΗ.

Σας θυμίζω από 310 εκατομμύρια ευρώ το 2003 είχαμε 23% μείωση των κερδών το 2004, στα 292 εκατομμύρια ευρώ. Είχαμε στη συνέχεια 54% μείωση των κερδών το 2005 και 83% μείωση των κερδών το 2006. Στην πραγματικότητα μπλακάουτ. Εδώ είναι το μπλακάουτ.

Εχουμε την πλήρη εγκατάλειψη κάθε επενδυτικού προγράμματος, έχουμε πλήρες άδειασμα των αποθηκών από τα απαραίτητα υλικά και τα εφόδια και τέλος το μεγάλο θέμα, την προκλητική και εις βάρος της ΔΕΗ αλλαγή, την αλχημεία στον τρόπο υπολογισμού της οριακής τιμής του συστήματος με την οποία αποζημιώνονται οι μονάδες που είναι κάθε ώρα στο σύστημα.

Αυτή η τελευταία απόφαση οδήγησε, μαζί με άλλες βεβαίως, σε αδιαφανή και προβληματική λειτουργία της εγχώριας αγοράς.

Εδώ θέλω να τονίσω δύο στοιχεία: πρώτον, ότι από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας δεν έχουν ελεγχθεί και δεν έχουν οριστικοποιηθεί τα στοιχεία του λογιστικού διαχωρισμού των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ των τελευταίων ετών με αποτέλεσμα να υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για την αντικειμενικότητα της κοστολόγησης των προσφορών που κάνει η ΔΕΗ στην ημερήσια αγορά, άρα και για τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται οι τιμές στη χοντρεμπορική αγορά, που ως γνωστό αποτελεί και τη βάση για όλες τις συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας.

Επιπρόσθετα σας θυμίζω, ότι στις αρχές του 2006 έγινε η τροποποίηση του κώδικα της ημερήσιας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τη Ρυθμιστική Αρχή, προκειμένου να διευκολυνθεί η λειτουργία της μονάδας των ΕΛΠΕ. Με βάση αυτή την τροποποίηση του κώδικα, ο οποίος ξεσήκωσε μεγάλες αντιδράσεις και όλοι έχετε αναφερθεί όπως παρακολουθώ στα γραφόμενά σας και στο ρεπορτάζ. Με βάση αυτή την αλλαγή έχουμε στην πραγματικότητα οριστικό τερματισμό του ουσιαστικού ανταγωνισμού στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο ανταγωνισμός πλέον περιορίζεται μέχρι οριστικά να τερματιστεί. Αλλά σε κάθε περίπτωση αυτό που προκύπτει είναι ότι η οριακή τιμή του συστήματος είναι σε μεγάλο βαθμό τεχνητή, αφού δεν διαμορφώνεται με αντικειμενικότητα από την αγορά βάση της υπάρχουσας ζήτησης και προσφοράς.

Στην όλη κατάσταση θα πρέπει να προσθέσουμε και άλλους παράγοντες, σημαντικούς παράγοντες, οι οποίοι δημιουργούν ένα προβληματικό μέλλον για τη ΔΕΗ. Πρώτα απ' όλα η εξαιρετικά περιορισμένη και κάτω από τα διεθνή στάνταρ εφεδρεία ισχύος που διαθέτει το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα, λόγω κυρίως των μεγάλων καθυστερήσεων στην εγκατάσταση των νέων μονάδων παραγωγής, για τις οποίες υπάρχουν τεράστιες πολιτικές ευθύνες, τεράστιες κυβερνητικές ευθύνες.

Δεν προχώρησαν ούτε ένα έργο αυτά τα 3 χρόνια. Μόνο το Λαύριο, το οποίο σας θυμίζω, ότι σχεδιάστηκε, αποφασίστηκε και θεμελιώθηκε από την Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αλλά είναι το μόνο έργο το οποίο μπορεί να πει κανείς, ότι προχώρησε. Από εκεί και πέρα δεν υπάρχει κανένα άλλο έργο.

Έχουμε μείωση της λιγνιτικής παραγωγής τα τελευταία χρόνια, το οποίο σημαίνει ζημιά περίπου 150 εκατομμύρια €. Έχουμε μικρή διαθεσιμότητα των νερών, έχουμε επίσης το θέμα των λιγνιτικών μονάδων που έχουν υψηλή παραγωγική δυναμικότητα και βρίσκονται εκτός λειτουργίας λόγω συντήρησης ή βλαβών. Και τέλος έχουμε την αναγκαστική ένταξη των παλαιών και υψηλού κόστους λειτουργίας των μονάδων του αερίου του Κερατσινίου για λόγους ευστάθειας του συστήματος.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα όλης αυτής της κατάστασης κυρίως λόγω των αδυναμιών της ΔΕΗ, αλλά και της νέας διαμόρφωσης της οριακής τιμής του συστήματος; Ποιοι είναι το αποτέλεσμα; Είναι ότι έχουμε εισέλθει ήδη σε περίοδο παχιών αγελάδων για τους εισαγωγείς. Κι αυτό είναι επίσης στοιχείο προβληματικό όχι μόνο για την αγορά, αλλά είναι προβληματικό για το μέλλον της επιχείρησης, για το μέλλον της ΔΕΗ.

Ο τρόπος διαμόρφωσης της οριακής τιμής που είχε ως αποτέλεσμα ακόμα και το μικρό μέρος της αγοράς που είχε απελευθερωθεί, σας θυμίζω, ότι περίπου ένα 2% ήταν αυτό το οποίο είχε απελευθερωθεί, αλλά ακόμη και αυτό το μικρό μέρος της αγοράς και κάλυπτε τις ανάγκες του μέσω άλλων πλην της ΔΕΗ προμηθευτών, το αποτέλεσμα είναι να επιστρέψει κι αυτό πάλι στη ΔΕΗ, αφού οι εισαγωγείς πλέον έχουν κάθε λόγο να πωλούν την ηλεκτρική ενέργεια που εισάγουν στο σύστημα, εξασφαλίζοντας πολύ μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους λόγω των υψηλών τιμών της οριακής τιμής του συστήματος.

Εμείς θεωρούμε, ότι η ΔΕΗ μπαίνει σε ένα δύσκολο δρόμο. Δύο είναι οι λόγοι. Ο ένας είναι ότι υπάρχει πλήρης ανικανότητα, ανευθυνότητα και ανεπάρκεια των διοικήσεων και της κυβέρνησης. Δυσκολευόμαστε όμως να το πιστέψουμε. Ο άλλος λόγος είναι, ότι υπάρχει κρυφό σχέδιο. Και προς τα εκεί στρέφονται οι προβληματισμοί μας και οι φόβοι μας. Υπάρχει κρυφό σχέδιο με βασικό στόχο την απαξίωση της ΔΕΗ, την πώληση ενός μέρους της ΔΕΗ, την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και αυτό είναι ένα θέμα το οποίο θέλουμε να αναδείξουμε.

Θέλω να αναφερθώ επίσης σε 10 προτάσεις για τη ΔΕΗ, γιατί εμείς πιστεύουμε όχι μόνο στην ανάγκη για να κερδίσουμε το μέλλον της μεγαλύτερης δημόσιας επιχείρησης της χώρας, αλλά γιατί πιστεύουμε στην υποχρέωση του ελληνικού κράτους, της ελληνικής πολιτείας και κυρίως του πολιτικού κόσμου να συμβάλλουμε με κάθε τρόπο, με τόλμη και ρεαλισμό για να οργανώσουμε αυτή την προσπάθεια. Για να έχει η ΔΕΗ το δικό της μέλλον και κυρίως για να διατηρήσουμε το ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας μας μέσα από συνθήκες τέτοιες που να ευνοούν το δημόσιο συμφέρον.

Δέκα προτάσεις λοιπόν:

Πρώτον, την προσαρμογή μας στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς καθυστερήσεις και χωρίς ανατροπές.

Δεύτερον, με τον διαρκή εκσυγχρονισμό των δομών της διοίκησης και της λειτουργίας με τη χρήση της πληροφορικής και των νέων τεχνολογιών.

Τρίτον, με ένα απλό και καθαρό σχέδιο ανάπτυξης της ΔΕΗ που θα συμφωνηθεί και θα επικοινωνηθεί με τους εργαζόμενους και το διεθνές επενδυτικό κοινό.

Τέταρτον, με την εκστρατεία επανάκτησης του κύρους της ΔΕΗ στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, ιδιαίτερη πολιτική για το τμήμα των μετοχών εκείνων που κινούνται στην ελεύθερη αγορά για την προσέλκυση νέων θεσμικών επενδυτών με σταθερή πολιτική επιλογή επιστροφής στην κερδοφορία και με βελτίωση των χρηματοοικονομικών και περιορισμό του χρέους.

Πέμπτον, στρατηγική συνεργασία της ΔΕΗ και κοινές επενδύσεις με στόχο την ενίσχυση της συμμετοχής μας στην αγορά ενέργειας της Ν.Α. Ευρώπης, αλλά και την επανάκτηση των χαμένων κερδών από τις εισαγωγές.

Έκτο. Με τον εκσυγχρονισμό του δικτύου την αποκατάσταση των διασυνδέσεων, την επιτάχυνση της αντικατάστασης παλαιών μονάδων.

Έβδομο. Με την περαιτέρω αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος σε μονάδες καθαρής καύσης στερεών καυσίμων και μονάδες φυσικού αερίου.

Όγδοο. Στενή παρακολούθηση των εξελίξεων της τεχνολογίας CCS, δηλαδή τον άνθρακα μετά την αφαίρεση του διοξειδίου του άνθρακος και εφαρμογή της στην αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων που ξεπερνούν το δείκτη ζωής και απόδοσης.

Ένατο. Την ολοκλήρωση του προγράμματος των υδροηλεκτικών.

Και δέκατο. Επιτέλους είσοδο στον υπερκερδοφόρο τομέα των ανανεώσιμων, κυρίως των αιολικών, που οι άδειες της ΔΕΗ παραμένουν ανενεργές και οι επιδοτήσεις χάνονται.

Μακρηγόρησα, το ξέρω, πέραν του φυσιολογικού για μία συνέντευξη τύπου. Όμως η αγορά ενέργειας στην Ελλάδα είναι μία αγορά στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας και για την ανάπτυξη της χώρας, η οποία δεν υπηρετεί μόνο το δημόσιο συμφέρον, αλλά υπηρετεί το εθνικό συμφέρον.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, προεκλογικά στα προηγούμενα χρόνια, αλλά κυρίως τώρα που βλέπουμε την εφαρμοσμένη πολιτική της Νέας Δημοκρατίας, θέλω να επισημάνω ότι η χώρα μας υφίσταται μία σύγχυση ιδεολογική και πολιτική, η οποία υποκρύπτει ή διευκολύνει σκοπιμότητες εξυπηρέτησης φίλιων συμφερόντων.

Η Νέα Δημοκρατία έχει μπερδέψει τα πράγματα. Γι' αυτό και μιλούμε για ευρωπαϊκό επαρχιωτισμό. Θεωρεί ότι η απελευθέρωση της αγοράς σημαίνει ιδιωτικοποίηση των πάντων. Κάνει πολύ μεγάλο λάθος. Κάτι τέτοιο είναι πολύ μακριά από την ευρωπαϊκή λογική και την ευρωπαϊκή αντίληψη.

Η ΔΕΗ, όλες οι εταιρείες του δημοσίου τομέα στο χώρο της ενέργειας, μπορούν μέσα στα πλαίσια της απελευθερωμένης αγοράς, να παίξουν τον ρόλο τους με κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού, αλλά από θέση ισχύος. Και αυτό είναι που κάνει η Νέα Δημοκρατία, εμποδίζει όλες τις εταιρείες και τη ΔΕΠΑ και τα Ελληνικά Πετρέλαια και τη ΔΕΗ, τους εμποδίζει να αναπτυχθούν και να επενδύσουν, να παίξουν τον ρόλο τους ως ισχυροί παράγοντες της αγοράς.

Αυτό όμως, αυτή η αντίληψη, δεν είναι απλώς ιδεοληψία. Είναι επιλογή και η επιλογή έχει κόστος για τη χώρα. Είναι μια πολιτική επιλογή η οποία αποδεικνύει τις πολιτικές ευθύνες για το δυσβάσταχτο κόστος το οποίο δημιουργεί για τη χώρα , τον Έλληνα πολίτη και καταναλωτή.

Π. ΕΥΘΥΜΙΟΥ: Ευχαριστώ τον Χρήστο Παπουτσή. Ας πάρουμε με τη σειρά όπως είπα, αν θέλουν μια προσθήκη ο κ. Πιπεργιάς, ο κ. Μανιάτης, η κα Σημαντώνη.

Δ. ΠΙΠΕΡΓΙΑΣ: Εγώ ένα σχόλιο θα κάνω. Οι συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι συνθήκες, όπως είπε και ο Χρήστος, υγιούς ανταγωνισμού, αλλά λόγω της έλλειψης εγκατεστημένης ισχύος, συνθήκες μαύρης αγοράς. Μαύρης αγοράς που θα εκτινάξουν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, σε υψηλότατα επίπεδα.

Δύο μόνο παρατηρήσεις. Ανακοινώθηκε, προχθές, από τον Υπουργό Ανάπτυξης, ότι αλλάζει ο τρόπος υποβολής των προσφορών στην ημερήσια αγορά. Με την αλλαγή αυτή, του τρόπου υποβολής προσφορών, αναμένεται εκτίναξη των τιμών κατά τη διάρκεια των αιχμών. Μπορεί να υπάρχει μία μείωση της τιμής κατά τη διάρκεια της νύχτας, όταν υπάρχουν τα ελάχιστα φορτία, πλην όμως, οι τιμές κατά τη διάρκεια των αιχμών θα εκτιναχθούν στα ύψη.

Μετά βεβαιότητας η μέση οριακή τιμή του συστήματος θα τραβήξει και πάλι την ανηφόρα. Η μία παρατήρηση είναι αυτή. Η δεύτερη, αφορά στην ανακοίνωση των 800 νέων MW. Έτσι όπως εισάγεται, κατά τη δική μας εκτίμηση, σημαίνει ότι θα παραταθεί ο χρόνος απαγόρευσης της ΔΕΗ σε νέα ισχύ μέχρι το 2017, γι' αυτό κιόλας θα φέρουν νομοθετική ρύθμιση.

Διαφορετικά θα μπορούσαν να ανακοινώσουν ότι αδειοδοτείται η ΔΕΗ με καινούργιες άδειες μετά από αίτημα στη ΡΑΕ, προκειμένου να αντικαταστήσει παλιές της μονάδες. Το γεγονός ότι θα φέρουν νομοθετική ρύθμιση, σημαίνει ότι για τα προσεχή 10 χρόνια θα ισχύει απαγόρευση. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά.

Ότι ενώ οι ανάγκες σε νέα ισχύ, τα προσεχή 10 χρόνια θα είναι πάνω από 4.000 MW, το μερίδιο της ΔΕΗ, σε αυτά, θα είναι μηδέν. Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να υπάρξει υγιής ανταγωνισμός. Δεν επιτρέπεται στον εθνικό πρωταθλητή να τρέξει στον ανταγωνιστικό στίβο. Τον κρατάνε δεμένο, με βαριές αλυσίδες, στην αφετηρία. Και επιπρόσθετα, του βάζουν και βαρίδια.

Αυτή δεν είναι ελεύθερη αγορά. Αυτή είναι εξυπηρέτηση φίλιων συμφερόντων.

Π. ΕΥΘΥΜΙΟΥ: Ευχαριστούμε. Ο κ. Μανιάτης παρακαλώ.

Γ. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Όπως γνωρίζετε όσο σημαντικό είναι το ζήτημα της παραγωγής επιπλέον ενέργειας σε μια χώρα, άλλο τόσο είναι και το ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας, το ζήτημα δηλαδή του να πάψουμε πια ως Ελλάδα να είμαστε μία από τις πιο σπάταλες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αντιλαμβάνεστε ότι αν δεν ληφθούν μέτρα στην πραγματικότητα μιλάμε για μία χώρα της οποίας το ενεργειακό ισοζύγιο μοιάζει με ένα πιθάρι χωρίς πάτο. Ένα πιθάρι στο οποίο προσπαθούμε διαρκώς να προσθέσουμε παραπανίσια ενέργεια, αλλά ταυτόχρονα οι απώλειες διαρκώς μεγαλώνουν.

Το ερώτημα είναι, έχει κάνει κάτι η κυβέρνηση αυτά τα 3 χρόνια για να μειωθεί η ενεργειακή σπατάλη στη χώρα; Δεν έχει κάνει απολύτως τίποτα. Ή μάλλον για να είμαι δίκαιος, έχει κάνει μία προσπάθεια. Για λίγες μέρες σε ορισμένους σταθμούς του μετρό, κάποια νεαρά παιδιά μοίραζαν φυλλάδια του Υπουργείου Ανάπτυξης, για το πώς πρέπει να φουσκώνουμε τα λάστιχα των αυτοκινήτων μας και πώς να φορτώνουμε τις σχάρες των αυτοκινήτων μας, έτσι ώστε να καταναλώνουμε λιγότερη βενζίνη. Πρόκειται όπως αντιλαμβάνεστε περί αστειότητας.

Ποιο είναι το μεγάλο στοίχημα. Η Ελλάδα και ιδιαίτερα στα κτίριά της χρειάζεται μία ειρηνική επανάσταση στο ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας. Εάν δεν ληφθεί κανένα μέτρο, μέχρι το 2010 η αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου θα φτάσει το 39%. Και αναφέρομαι στη σύμβαση του Κιότο. Και μέχρι τώρα δεν έχει ληφθεί απολύτως κανένα μέτρο.

Ένα απ' τα χαρακτηριστικότερα μέτρα που θα έπρεπε να έχει πάρει η κυβέρνηση, είναι η υιοθέτηση της οδηγίας 91 του 2002, την οποία η χώρα έπρεπε να έχει ενσωματώσει στο εθνικό της δίκαιο από τις 4 Ιανουαρίου του 2006, εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Είναι μια οδηγία που αφορά στην εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια άνω των 1.000 τ. μ.

Τα κτίρια της Ελλάδας - και θα σας δώσουμε ορισμένα στοιχεία - καταναλώνουν το 30% της ενέργειας της χώρας και εκπέμπουν το 40% του διοξειδίου του άνθρακα. Μπροστά σε αυτή την αναγκαιότητα και κυρίως ως την αναγκαιότητα υιοθέτησης της κοινοτικής οδηγίας - πάνω από δέκα χώρες την έχουν υιοθετήσει, μεταξύ αυτών η Γερμανία, η Αυστρία, η Σλοβενία, η Πορτογαλία κλπ. - στην Ελλάδα δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα ουσιαστικά.

Σύμφωνα με απολύτως αξιόπιστες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η υιοθέτηση και μόνο της οδηγίας αυτής για τα μεγάλα κτίρια, θα σήμαινε εξοικονόμηση 500 εκατ. ευρώ το χρόνο και δημιουργία 20.000 νέων θέσεων εργασίας. Νέων θέσεων εργασίας που θα δημιουργηθούν στον οικοδομικό τομέα.

Κλείνοντας, μιλάμε στην πραγματικότητα για μια λεηλασία. Μια λεηλασία που έχει μια κατεύθυνση, την απόλυτη ανευθυνότητα απέναντι στα τεράστια προβλήματα του περιβάλλοντος και των αερίων του θερμοκηπίου και δεύτερον, μια λεηλασία καθημερινή απέναντι στις τσέπες των καταναλωτών, οι οποίοι είτε είναι καλοκαίρι και χρησιμοποιούν υποχρεωτικά κλιματιστικά, είτε είναι χειμώνας και καταναλώνουν στους καυστήρες των πολυκατοικιών πετρέλαιο, σε κάθε περίπτωση είναι οι μεγάλοι χαμένοι και αυτές είναι οι τεράστιες ευθύνες, πολιτικές ευθύνες και περιβαλλοντικές ευθύνες της κυβέρνησης.

Π. ΕΥΘΥΜΙΟΥ: Ευχαριστούμε τον κ. Μανιάτη. Κυρία Σημαντώνη θέλετε να προσθέσετε;

Μ. ΣΗΜΑΝΤΩΝΗ: Ήθελα απλώς να πω, συμπληρώνοντας τον Γιάννη, ότι το ΠΑΣΟΚ παρέδωσε έτοιμο το σχέδιο του «ΚΟΚΕΕ» (Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης της Ενέργειας) , σε συνέχεια δηλαδή της οδηγίας αυτής που ακούσατε προηγουμένως. Εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας ακόμα αναμένεται.

Ήθελα να σημειώσω μερικά πράγματα σχετικά με τις ανανεώσιμες. Όπως ξέρετε η χώρα μας διαθέτει τεράστια αποθέματα ανανεώσιμης ενέργειας και θα μου επιτρέψετε να πω ότι όπως και το έργο, όπως και ο τομέας του φυσικού αερίου, και ο τομέας των ανανεώσιμων είναι έργο αποκλειστικό των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ.

Πλην όμως, παρά τις τυμπανοκρουσίες και παρά τις διαφημίσεις περί ενός θαυματουργού νομοσχεδίου το οποίο θα επέλυε πάρα πολλά προβλήματα, γιατί υπάρχουν προβλήματα σχετικά με τις αδειοδοτήσεις, δεν έχει φέρει ουσιαστικά κανένα αποτέλεσμα.

Ο Νόμος 3468/06 δημιούργησε μία απόλυτη στασιμότητα στον τομέα των ανανεώσιμων. Βεβαίως υπάρχει και η έλλειψη του χωροταξικού, του ειδικού χωροταξικού για τις ΑΠΕ ύστερα από απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που δημιούργησε ένα σοβαρό ζήτημα.

Πλην όμως και αν ακόμα είχαμε έτοιμη την ειδική χωροταξική ψηφισμένη και όλα τα συμπαρομαρτούντα, το γεγονός ότι εκκρεμεί η έκδοση δεκάδων αποφάσεων σχετικά με το νόμο αυτό, που είναι ρυθμιστικού χαρακτήρα, κανονιστικού χαρακτήρα, εξηγεί την πλήρη άπνοια, δεν έχει κατατεθεί ούτε μία αίτηση για νέα έργα σε ό,τι αφορά τις ανανεώσιμες.

Θέλω επίσης να πω ότι επανειλημμένα ο κ. Σιούφας εμφανίζει μία ιδανική εικονική πραγματικότητα σχετικά με τις ανανεώσιμες. Εμφανίζει ότι έχει συμβεί κοσμογονία στο χώρο αυτό, ενώ η πραγματικότητα είναι ότι το Μάρτη του 2004 λειτουργούσαν ήδη 400 Mwatt εγκατεστημένης ισχύος ανανεώσιμων και είχαν αδειοδοτηθεί πλήρως επιπλέον 800, ενώ άδεια εγκατάστασης είχαν πάρει επιπλέον 4.000.

Σήμερα είναι γύρω στα 755, 760 Mwatt εγκατεστημένα, δηλαδή προστέθηκαν σε λειτουργία 355, ενώ θα έπρεπε τουλάχιστον να είχαμε το ελάχιστο ποσό των 1.200 εγκατεστημένων Mwatt σε λειτουργία. Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ παρέδωσαν 600 Mwatt εγκατεστημένης ισχύος. Απ' αυτά επαναλαμβάνω λειτουργούσαν και έδιναν ενέργεια τα 400.

Ό,τι στο μεταξύ προστίθεται, είναι ήδη αδειοδοτημένο, ήδη δρομολογημένο απ' το παρελθόν, δεν έχει προστεθεί ούτε μισό Mwatt ανανεώσιμων αυτοτελώς, πρωτογενώς θα έλεγα, από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.

Σε ό,τι αφορά το σχέδιο για το ειδικό χωροταξικό, που συνοδεύεται, όπως γνωρίζετε, από τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Προβλήματα και κλίμα εντελώς αρνητικό για τις ΣΑΠΕ. Βεβαίως δεν έχουμε ακόμα το οριστικό κείμενο, αυτό όμως που έχει βγει σε διαβούλευση, μόνο προβλήματα έχει προκαλέσει και θα προκαλέσει αν εφαρμοστεί ως έχει.

Υπάρχουν μεγάλες ασάφειες, υπάρχει ένα θολό τοπίο σε ό,τι αφορά τις ζώνες αποκλεισμού, προστίθενται και νέες ζώνες αποκλεισμού που προστατεύουν τις πραγματικές ζώνες αποκλεισμού. Υπάρχει αοριστία σε ότι αφορά το τοπίο και υποκειμενικότητα σε ό,τι αφορά την προστασία του τοπίου, εννοώ σε ό,τι αφορά τις οικιστικές περιοχές ακόμα κι αν είναι αυθαίρετες.

Επιπλέον ρητά αναφέρεται ότι απαγορεύεται όχι μόνο η εγκατάσταση ανανεώσιμων σε δάση, κάτι που επιτρεπόταν με τη μέχρι τότε νομοθεσία, με τον Ν. 2941, βάσει βέβαια προϋποθέσεων, αλλά ακόμα και τα συνοδευτικά έργα απαγορεύονται να είναι μέσα στα δάση.

Δηλαδή τελικά στα δάση δεν επιτρέπεται, σε λιμάνια τουριστικού ενδιαφέροντος δεν επιτρέπεται, σε δασικές εκτάσεις δεν επιτρέπεται, σε αναδασωτέες φυσικό είναι να μην επιτρέπεται, σε περιοχές ειδικού κάλλους δεν επιτρέπεται. Ας μας πουν τελικά πού επιτρέπεται να εγκατασταθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Σε ό,τι αφορά τέλος το πολυδιαφημισμένο περί φωτοβολταϊκών, που πράγματι έχει ένα θετικό στοιχείο, το νομοσχέδιο αυτό με την μεγάλη επιδότηση που δίνει, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι δεν έχει ακόμα εκδοθεί τίποτα που να διευκρινίζει το ποιος θα πληρώνει τη σύνδεση, το ποιος θα πληρώνει το δίκτυο, στο πώς θα γίνεται αυτό, ρολόγια κλπ. Όλα είναι στον αέρα.

Άρα θα μου επιτρέψετε να πω ότι είναι πολύ καλή η κυβέρνηση και ο κ. Σιούφας στα λόγια, αλλά δυστυχώς στην πράξη και πίσω από τα λόγια αυτά δεν υπάρχει καθόλου έργο.

Π. ΕΥΘΥΜΙΟΥ: Ευχαριστούμε κα Σημαντώνη. Παρακαλώ στις ερωτήσεις σας να λέτε το όνομα σας γιατί είστε συντάκτες ενός ρεπορτάζ που δεν μας τιμάτε συχνά.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είπατε ότι το κρυφό σχέδιο της κυβέρνησης είναι να απαξιώσει την ΔΕΗ, να πουλήσει πιθανόν κομμάτια της, να αλλάξουν οι εργασιακές σχέσεις κλπ. Έτσι ερμηνεύονται και κάποιες αποφάσεις, οι οποίες ευνοούν τις ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες θέλουν να επενδύσουν στο χώρο.

Μιλάτε όμως και για φίλια συμφέροντα. Σημαίνει δηλαδή ότι πέρα από την γενική επιλογή την πολιτική του να ευνοηθεί η επένδυση από ιδιωτικές επιχειρήσεις υπάρχουν και συγκεκριμένες επιχειρήσεις οι οποίες ευνοούνται έναντι άλλων οι οποίες θέλουν και εκείνες να επενδύσουν;

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Όπως γνωρίζετε η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες οι οποίες μέχρι τώρα βρίσκονται σε κρατικό έλεγχο, υπό δημόσιο έλεγχο, να ανταγωνιστούν επί ίσοις όροις με άλλες εταιρείες οι οποίες ενδιαφέρονται να εισέλθουν στην αγορά ενέργειας. Αυτός είναι ο γενικός κανόνας. Αφορά όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., αφορά το σύνολο της αγοράς. Εδώ στην Ελλάδα δυστυχώς αυτό δεν επιτρέπεται. Το αντίθετο μάλιστα.

Η νομοθεσία όπως έχει διαμορφωθεί περιορίζει τη δυνατότητα της ΔΕΗ να ανταγωνιστεί επί ίσοις όροις. Και αυτό αφορά τη συμμετοχή στις επενδύσεις, αφορά όλη τη λειτουργική συμμετοχή στην καθημερινή αγορά, στη διαμόρφωση της τιμής της αγοράς με κάθε τρόπο.

Την ίδια στιγμή τι βλέπουμε; Βλέπουμε ότι αλλάζει συνεχώς διοικήσεις τα τελευταία 3 χρόνια. Είναι η 3η ή η 4η διοίκηση, 3η νομίζω, η οποία ανέλαβε πριν από λίγες μέρες.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα κάθε αλλαγής που έγινε; Συνεχείς κατηγορίες και αλληλοαποκαλύψεις περί των ιδιωτικών συμφερόντων, τα οποία έχουν μετατρέψει τη ΔΕΗ σε ένα πεδίο αντιπαράθεσης και ανταγωνισμών.

Τον τελευταίο καιρό έχουμε και συνεργασίες με άλλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Όμως όλως τυχαίως, οι γνωστές ελληνικές επιχειρήσεις μέχρι τώρα ήταν επιχειρήσεις οι οποίες με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο υπερθεμάτισαν την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία, υποστήριξαν εμφανώς και αφανώς αυτές την κυβερνητική αλλαγή και προσδοκούσαν, φαίνεται, προσδοκούσαν πολλά.

Το γεγονός ότι υπήρχαν καθυστερήσεις έχει δημιουργήσει ένα πεδίο έντονης κριτικής, το οποίο το ακούμε και το βλέπουμε παντού. Είναι πασιφανές.

Επιπλέον έχουμε μια νέα πολιτική αυτή την περίοδο. Μια νέα πολιτική των επιχειρήσεων και κυρίως των μεγάλων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Και αναφέρομαι κυρίως στις μεγάλες ευρωπαϊκές κρατικές επιχειρήσεις, τις ισπανικές, τις γαλλικές, τις ιταλικές.

Ενώ στη χώρα τους καθυστερούν με κάθε τρόπο την διαδικασία εφαρμογής της οδηγίας για την απελευθέρωση της αγοράς και της εθνικής πλέον νομοθεσίας για την απελευθέρωση της αγοράς, την ίδια στιγμή βλέπουμε μια εξαιρετικά επεκτατική πολιτική συμμετοχής στις άλλες χώρες, σε γειτονικές χώρες. Αυτό τι σημαίνει; Σημαίνει ότι ο καθένας επιχειρεί να ενισχύσει τη θέση του στο σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας προσπαθώντας να δημιουργήσει καθεστώς δεσπόζουσας θέσης.

Εγώ δεν αντιλαμβάνομαι γιατί η πολιτική της κυβέρνησης είναι πολύ δεκτική στην προσέλκυση άλλων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων ακόμα και σε συνεργασίες με ελληνικές επιχειρήσεις και την ίδια στιγμή στερεί από τη ΔΕΗ τη δυνατότητα να παίξει το ρόλο της όχι μόνο επί ίσοις όροις αλλά ακόμα να κάνει αυτό που θα μπορούσε να κάνει, να έχει και αυτή την ίδια πολιτική προσπαθώντας να δημιουργήσει δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Επιπλέον, βλέπουμε ότι με πολύ μεγάλη ευκολία γίνεται η αναπροσαρμογή των σχέσεων , των συμφωνιών και των συμβάσεων που έχουν συνάψει οι ιδιωτικές εταιρείες με τη ΔΕΗ προκειμένου να αλλάξουν τα επενδυτικά τους σχέδια.

Και επιπλέον βλέπουμε, τουλάχιστον εσείς τα γράφετε γιατί διαβάζουμε το ρεπορτάζ, και πολύ καλά κάνετε, αποκαλύπτονται πολύ συχνά συζητήσεις οι οποίες γίνονται στο παρασκήνιο είτε για μελλοντικούς σχεδιασμούς γύρω από τα επενδυτικά σχέδια που αφορούν αυτή καθεαυτή τη ΔΕΗ και τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, είτε για συμμετοχή των ιδίων ή συνεργαζομένων ξένων εταιρειών στα ΕΛΠΕ ή στην ΔΕΠΑ, ή στο Φυσικό Αέριο.

Αυτό όλο το σκηνικό όπως διαμορφώνεται μας δημιουργεί σοβαρούς προβληματισμούς, επιφυλάξεις, ενώ αναδεικνύεται ο κίνδυνος στον οποίο αναφέρθηκα προηγουμένως.

Εάν δεν κατοχυρώσουμε με κάθε τρόπο, αν η κυβέρνηση δεν δεσμευτεί με κάθε τρόπο για την ισχυρή παρουσία και τον στρατηγικό ρόλο του Δημοσίου στις επιχειρήσεις στον τομέα της ενέργειας, πολύ φοβούμαστε ότι πρόκειται να αντιμετωπίσουμε σοβαρότατο κίνδυνο για τη δημιουργία ενός ενεργειακού καρτέλ το οποίο θα έχει ισχύ και εξουσία πολύ μεγαλύτερη από την κρατική εξουσία. Αυτό βλέπουμε και γι' αυτό ανησυχούμε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποιες είναι αυτές οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και με ποιους γίνονται; Και να επαναλάβω, ποια είναι τα συμφέροντα που εσείς λέτε ότι εξυπηρετούνται τα φίλια συμφέροντα; Στη ΔΕΗ εντάξει να το καταλάβω, στα Ελληνικά Πετρέλαια και στη ΔΕΠΑ τι εννοείτε ότι πάει να παιχτεί; Ένα αυτό.

Και δεύτερο, το ΠΑΣΟΚ έχει βρει τον τρόπο όταν θα εξισωθούν οι φόροι κατανάλωσης του ντίζελ βιομηχανίας - βιοτεχνίας με το ντίζελ θέρμανσης πως θα επιστραφεί η διαφορά του ντίζελ θέρμανσης στους καταναλωτές; Ευχαριστώ.

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Μου θυμίζει η κα Σημαντώνη ότι ήδη στη τελευταία περίοδο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ είχαν επεξεργαστεί τρεις μεθόδους σε συνεργασία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Ανάπτυξης. Θυμάμαι εκείνο το κείμενο. Ήταν ένα κείμενο εξαιρετικά τεκμηριωμένο.

Η νομοθετική ρύθμιση είχε γίνει. Ισχύει ο νόμος. Ο ισχύον νόμος το επιτρέπει και ως εκ τούτου είναι κάτι το οποίο δεν έγινε λόγω του ότι ήμασταν στην τελική φάση στην προεκλογική περίοδο, μπήκαμε γρήγορα στην προεκλογική περίοδο και δεν ολοκληρώθηκε το μέτρο. Αλλά θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικής σημασίας μέτρο, όχι μόνο για την υποβοήθηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, κυρίως όμως γιατί περιορίζει το πεδίο πάνω στο οποίο αναπτύσσεται η λαθρεμπορία.

Τώρα όσον αφορά το πρώτο σας ερώτημα σχετικά με το ποια είναι αυτά τα συμφέροντα είναι η ίδια απάντηση την οποία έδωσα προηγουμένως. Μην περιμένετε από μένα να ονοματίσω ποιος, τι και πώς, να σας δώσω ονόματα και διευθύνσεις. Είναι γνωστοί οι πρωταγωνιστές στο χώρο. Είναι δεδομένες οι πολιτικές σχέσεις οι οποίες αναπτύσσονται όλη αυτή την περίοδο γύρω από τον τομέα της ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση έχει επιπτώσεις, και φαίνεται, φαίνονται παντού, σε όλους τους σχεδιασμούς που αναπτύσσονται.

Η λειτουργία της αγοράς στην ενέργεια για να αποδώσει υπέρ του καταναλωτή και του κοινωνικού συνόλου, η λειτουργία της πρέπει να εγγυάται δύο βασικές προϋποθέσεις. Η πρώτη προϋπόθεση είναι οι κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού και δεύτερον είναι ο σεβασμός του δημοσίου συμφέροντος. Και τα δύο αυτά ρυθμίζονται και ελέγχονται από τον εποπτικό ρόλο του κράτους και από τη λειτουργία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας. Λειτουργία η οποία πρέπει να είναι αποφασιστικής σημασίας. Όσο αυτά δεν λειτουργούν...

Και βεβαίως όλα πρέπει να γίνονται μέσα στο φως της δημοσιότητος και με πλήρη διαφάνεια. Όταν δημιουργείται η αίσθηση, με τις αλλεπάλληλες καθυστερήσεις ή τις επιλογές οι οποίες παίρνουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όταν οι επιλογές είναι φωτογραφικού χαρακτήρα, τότε δημιουργείται η εντύπωση ότι εξυπηρετούνται φίλια συμφέροντα και ότι υπάρχουν σχεδιασμοί πίσω στο παρασκήνιο.

Η απελευθέρωση είναι μια έννοια εξαιρετικής σημασίας για τη λειτουργία της αγοράς. Αλλά η απελευθέρωση δε σημαίνει ιδιωτικοποίηση των πάντων και παράδοση των Υπηρεσιών δημοσίου συμφέροντος στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Ιδιαίτερα για τον τομέα της ενέργειας, όπου οι επενδύσεις είναι μακροχρόνιας επένδυσης και δημιουργούν σχέσεις εξάρτησης όχι μόνο με το προϊόν, το ενεργειακό προϊόν, αλλά δημιουργούν και με τις μεθόδους διανομής και παροχής υπηρεσιών ενέργειας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η εικόνα που έχουμε στην ηλεκτροπαραγωγή κυρίως είναι δραματική. Όλοι, και εσείς, εκφράζετε τις ανησυχίες και ο κόσμος το καταλαβαίνει. Αυτό το πράγμα πάει πακέτο με τα οικονομικά της ΔΕΗ, τα οποία είναι πάρα πολύ άσχημα. Δηλαδή θα έχουμε και πρόβλημα στην κάλυψη των αναγκών και μία ΔΕΗ η οποία καταρρέει συνεχώς.

Εγώ θα ήθελα να ακούσω κάτι πιο συγκεκριμένο από σας, που γνωρίζετε πάρα πολύ καλά τα θέματα, να δώσετε μια διέξοδο ώστε και να ξεπεραστεί το πρόβλημα της ΔΕΗ, το οικονομικό πρόβλημα της ΔΕΗ -εάν μπορείτε να κάνετε μια τέτοια πρόταση- και να μην επιβαρυνθεί ο καταναλωτής και να έχουμε και ηλεκτρικό ρεύμα. Βλέπετε ότι υπάρχουν συνθήκες που να γίνουν προτάσεις ρεαλιστικές προς την κατεύθυνση αυτή;

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να συμπληρώσω κάτι αν επιτρέπετε;

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Ναι, βέβαια.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όταν το ΠΑΣΟΚ λέει να διατηρήσει το δημόσιο και το κράτος τον εποπτικό ρόλο και το στρατηγικό ρόλο, εννοεί να κρατήσει το μάνατζμεντ στις δημόσιες επιχειρήσεις; Γιατί αυτό δεν αποσαφηνίστηκε.

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Ό,τι λέει ο νόμος. Όσον αφορά όμως τη ΔΕΗ έχουμε το 51% σε κάθε περίπτωση. Αυτό είναι απολύτως συγκεκριμένο. Και δεν το συζητάμε και επ' αυτού. Δεν το συζητάμε.

Το τονίζω διότι στη Νέα Δημοκρατία το συζητούν απ' ό,τι φαίνεται. Έχει άλλη κατεύθυνση το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και άλλη κατεύθυνση δηλώνει ότι έχει το Υπουργείο Ανάπτυξης. Μέχρι στιγμής όμως έχουμε δει ότι όταν υπάρχουν τέτοιου είδους διαφοροποιήσεις στην κυβέρνηση πάντοτε επικρατεί η λογική του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και πάντοτε βλέπουμε μετά ότι υπάρχουν εξελίξεις. Το ίδιο ισχύει και με την ΔΕΠΑ.

Θέλει πολύ μεγάλη προσοχή. Πρέπει πρώτα απ' όλα να εφαρμοστεί ο νόμος, να εφαρμοστεί δηλαδή η απελευθέρωση όπως προβλέπεται από την κοινοτική οδηγία για το διαχωρισμό των συστημάτων. Με μεγάλες καθυστερήσεις υλοποιείται, με πολύ μεγάλη καθυστέρηση- και αφού δούμε πώς λειτουργεί η αγορά, από κει και πέρα να δούμε τι δυνατότητες έχουμε για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα.

Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι αρνητικό στη συμμετοχή των ιδιωτών, αλλά σε κάθε περίπτωση εκείνο που επιμένουμε είναι η διασφάλιση ότι το κράτος και το δημόσιο θα έχει το ρόλο του, θα είναι στρατηγικού χαρακτήρα, θα έχει αποφασιστικό ρόλο και θα μπορεί να συμμετέχει αποφασιστικά.

Στα Ελληνικά Πετρέλαια δεν είναι το ίδιο, γιατί το ισχύον πλαίσιο έχει περιορίσει το ποσοστό σε χαμηλότερα ποσοστά, όμως εκεί παραμένει πάντοτε σε εκκρεμότητα το τι μέλλει γενέσθαι μετά τη λήξη της συμφωνίας που υπάρχει σήμερα στα Ελληνικά Πετρέλαια, η οποία νομίζω είναι για του χρόνου.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δική σας συμφωνία ήταν.

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Ναι, αλλά δεν περιλαμβάνεται...

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλάει εκτός μικροφώνου) ... στον ιδιώτη το τι θα κάνει.

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Όχι, η δική μας η συμφωνία δεν προβλέπει πουθενά περιορισμό του ρόλου του δημοσίου. Με συγχωρείτε πολύ, υπάρχουν διάφορες τέτοιες ερμηνείες τις οποίες τις ακούω γενικώς να γράφονται και να αναγράφονται δεξιά και αριστερά, αλλά δεν έχω δει πουθενά στη συμφωνία την οποία έχω υπόψη μου να υπάρχει μία τέτοια αναγραφή. Δεν ξέρω αν υπάρχουν άλλου είδους συμφωνίες πέραν της γραπτής την οποία έχω υπόψη μου.

Σε κάθε περίπτωση όμως, μιας και το θέτετε, είναι ένα παράδειγμα, γιατί μιλώ συνέχεια για την ανάγκη της διασφάλισης του ρόλου του δημοσίου ως μια επιλογή στρατηγικής σημασίας για τη χώρα. Έχουμε το θέμα του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη για παράδειγμα. Η ελληνική συμμετοχή στο Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη με την ευρεία έννοια ποια είναι; 1% του Ελληνικού Δημοσίου, 23,5% που μοιράζεται σε τρία μέρη: Ελληνικά Πετρέλαια, Κοπελούζος και Λάτσης. Χωρίς να γνωρίζουμε ακριβώς ποιο είναι το ποσοστό το οποίο μοιράζονται αυτοί οι τρεις στο 23,5%.

Στα Ελληνικά Πετρέλαια, αν για παράδειγμα πούμε ότι η Νέα Δημοκρατία ήθελε να προχωρήσει στην εκχώρηση όλου του ποσοστού του Ελληνικού Δημοσίου, που έχει σήμερα στα Ελληνικά Πετρέλαια, στον ιδιωτικό τομέα, αυτό τι σημαίνει; Ότι στον αγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη το Ελληνικό Δημόσιο θα έμενε με το 1% και το ποσοστό του 23,5% θα ήταν απευθείας στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό είναι εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος και του δημοσίου συμφέροντος;

Τώρα έχει κατατεθεί στη Βουλή η συμφωνία για κύρωση και επομένως θα έχουμε την ευκαιρία να τη μελετήσουμε. Αλλά, θέλουμε να δούμε αν μεταφέρονται κυριαρχικά δικαιώματα της χώρα μας στην εταιρεία όσον αφορά τα εδάφη που περνούν οι αγωγοί, η οποία θα έχει την ευθύνη για την κατασκευή και τη λειτουργία του αγωγού. Τι θα σημαίνει αυτό για παράδειγμα εάν όλο το ποσοστό του δημοσίου στα Ελληνικά Πετρέλαια μεταφερθεί στον ιδιωτικό τομέα;

Υπάρχουν τέτοια θέματα και γι' αυτό εμείς κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου και επιμένουμε στην ανάγκη της διασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος.

Π. ΕΥΘΥΜΙΟΥ: Υπάρχει άλλη ερώτηση; Ευχαριστούμε πολύ.

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Ένα λεπτό, θέλω να απαντήσω όμως. Μιχάλη χίλια συγγνώμη, θύμισέ μου το αρχικό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έλεγα αν μπορούμε μια πρόταση που να συγκεράσσει τη λύση.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλάει εκτός μικροφώνου) Με συγχωρείτε, ... να το περιλάβετε. Χωρίς να αυξηθούν τα τιμολόγια εν τέλεια, μπορεί να έχει η ΔΕΗ θετικά αποτελέσματα;

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Πρώτα απ' όλα το «χωρίς» δεν έχει νόημα, ήδη αυξήθηκαν τα τιμολόγια.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλάει εκτός μικροφώνου) Εντάξει, χωρίς αυξήσεις ..., χωρίς να γίνουν αυξήσεις που έχουμε συνηθίσει ας πούμε να έχουμε τα τελευταία χρόνια.

ΧΡ. ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Η ερώτηση είναι υποθετική και βεβαίως κι εγώ θα δώσω μια υποθετική απάντηση. Εάν είχε υλοποιηθεί ο σχεδιασμός που υπήρχε και οι επενδύσεις στις νέες μονάδες είχαν πραγματοποιηθεί στο χρόνο στον οποίο έπρεπε, αν δεν είχαμε καθυστέρηση, εάν η ΔΕΗ είχε ενθαρρυνθεί να συμμετέχει η ίδια στα επενδυτικά σχέδια, να δημιουργεί καλύτερες θέσεις, να συμμετέχει από καλύτερες θέσεις στη διαμορφούμενη αγορά της νοτιοανατολικής Ευρώπης, και αν, ταυτόχρονα, είχαμε εγγυηθεί η αγορά να λειτουργεί με αντικειμενικές συνθήκες όσον αφορά τη διαμόρφωση της οριακής τιμής του συστήματος, με αυτά τα «εάν», είναι απολύτως βέβαιο ότι η ΔΕΗ θα ήταν στο δρόμο της κερδοφορίας. Εμείς επιμένουμε ότι μπορεί να επανέλθει. Θέλει προσπάθεια να επανέλθει.

Όμως εκείνο το οποίο δεν μπορώ να εγγυηθώ είναι ότι με την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας δεν θα υπάρξουν νέες αυξήσεις στα τιμολόγια. Κι όχι μόνο στα τιμολόγια, νέες αυξήσεις στα τιμολόγια σημαίνει στην πράξη μετακύλιση στον καταναλωτή. Γιατί οι πάντες θα μετακυλίσουν το κόστος προς τον καταναλωτή.

Εμείς σπεύδουμε να πούμε από τώρα ότι όταν θα υπάρξουν αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ αυτό θα είναι καθαρό αποτέλεσμα της πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας. Εχει καθοριστική, αποκλειστική ευθύνη, όχι μόνο για τα τιμολόγια, αλλά έχει ευθύνη για το μέλλον της εταιρείας.

Εμάς μας ενδιαφέρει η ΔΕΗ, η μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας, να έχει ένα λαμπρό μέλλον. Μπορεί να το έχει. Έχει ακόμα τις δυνατότητες να έχει δεσπόζουσα θέση στην ελληνική αγορά ενέργειας και ταυτόχρονα έχει τις δυνατότητες να αναπτυχθεί πολύ γρήγορα στο θέμα της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Παράδειγμα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ποιος ευθύνεται για την καθυστέρηση να αξιοποιηθούν οι άδειες που έχει ήδη η ΔΕΗ για να τις υλοποιήσει και να τις εντάξει στο σύστημα; Παράδειγμα, η παραγωγή του λιγνίτη. Ποιος ευθύνεται για τις επιλογές για τη μείωση παραγωγής του λιγνίτη; Η Νέα Δημοκρατία. Ποιος ευθύνεται για το γεγονός ότι δεν αξιοποιούν το πρόγραμμα για τη χρήση των νέων τεχνολογιών προκειμένου να λειτουργήσουν νέες μονάδες παραγωγής;

Και μιλάμε για προγράμματα, τα οποία έχουν κοινοτική χρηματοδότηση. Δηλαδή εδώ δεν είναι μόνο ότι δεν έχει κέρδος. Υπάρχει διαφυγόν κέρδος πολύ σοβαρό και ταυτόχρονα μείωση της κερδοφορίας.

Και επιπλέον είναι τώρα τρία χρόνια που έχετε να ακούσετε προώθηση της μετοχής της ΔΕΗ στο εξωτερικό. Ακούσατε πουθενά να γίνεται προώθηση της μετοχής της ΔΕΗ και αναζήτηση νέων θεσμικών επενδυτών; Δεν είναι η ΔΕΗ εισηγμένη στο Χρηματιστήριο; Ποιος κάνει πολιτική μετοχών για τη ΔΕΗ, ποιος κάνει πολιτική για την ανάδειξη του ρόλου, του κύρους και της προοπτικής της ΔΕΗ;

Γι' αυτό οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι εδώ υπάρχει κρυφό σχέδιο απαξίωσης της εταιρείας, διαμελισμού της και εκχώρησής κομματιών της στον ιδιωτικό τομέα.

Δ. ΠΙΠΕΡΙΑΣ: Ένα μικρό σχόλιο θα ήθελα να κάνω εγώ. Με την προσπάθεια για να υπάρξει βελούδινη αναδιάρθρωση στη ΔΕΗ, - είναι γνωστό, το έχετε γράψει πολλές φορές - έδωσαν κίνητρα εξόδου στα έμπειρα στελέχη, προκειμένου να αδειάσουν θέσεις ευθύνης.

Τι κατάφεραν βέβαια μέχρι στιγμής; Να αδειάσει η Διοίκηση της Επιχείρησης από μυαλά. Επεχείρησαν δηλαδή να αδειάσουν θέσεις για να βολέψουν τα γαλάζια παιδιά και άδειασαν από μυαλά και ένας από τους λόγους που πηγαίνει άσχημα η ΔΕΗ είναι κι αυτός, πέρα απ' όσους ανέφερε και ο συνάδελφος Παπουτσής.

Μ. ΣΗΜΑΝΤΩΝΗ: Εγώ ήθελα να προσθέσω το εξής. Ήλπιζα ότι θα γίνουν κάποιες ερωτήσεις για τις ανανεώσιμες. Το να έχουμε μία παραγωγή νομοθετημάτων χωρίς να έχουμε τα απαραίτητα έργα υποδομής, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι άνευ αποτελέσματος.

Τα έργα ενίσχυσης των Δικτύων Μεταφοράς, που ήταν απαραίτητα προκειμένου να έχουμε διασύνδεση με τις ανανεώσιμες, δεν έχουν γίνει κι ας ήταν ενταγμένοι στο Γ/ ΚΠΣ. Θυμίζω ότι Λακωνία, Νότια Εύβοια, Θράκη, Κυκλάδες χρειάζονται δίκτυα προκειμένου να αναδειχθεί ο πλούτος αυτός των ανανεώσιμων.

Και βεβαίως δεν θα μιλήσω ειδικότερα για το ειδικό χωροταξικό και τις αβεβαιότητες που είχε, ήλπιζα πως θα κάνετε ερωτήσεις. Αλλά υπάρχει αβεβαιότητα ως προς την οπτική ρύπανση, υπάρχει αβεβαιότητα ως προς την πυκνότητα και την διάσπαση αυτή που επιχειρείται, να μην λογαριάζεται η πυκνότητα σε μία ευρύτερη περιοχή, έστω ενός συνόλου Δήμων, αλλά να κατακερματίζεται η αντοχή κατά Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει αυτό, μια και το αιολικό δυναμικό δεν γνωρίζει που είναι τα διοικητικά όρια ενός ΟΤΑ.

Θα μπορούσαμε πάρα πολλά να πούμε για τις ανανεώσιμες. Ελπίζω το ότι δεν ρωτάτε, να σημαίνει πως έχετε πλήρη συνείδηση των αδυναμιών και όχι ότι οι ανανεώσιμες είναι ένας τριτεύον παράγων του ενεργειακού ισοζυγίου της χώρας.

Π. ΕΥΘΥΜΙΟΥ: Ευχαριστούμε πολύ.